Naturaliserend denken over economische verschijnselen

Economische verschijnselen worden nogal eens voorgesteld als zijn het natuurwetten. Daarmee lijken die zogenaamde wetten onveranderlijk. Zo mag het vanuit een financieel-economisch oogpunt misschien logisch zijn, maar vanuit het oogpunt van sociale rechtvaardigheid onwenselijk, dat miljoenen mensen in de Derde Wereld onnodig sterven als gevolg van honger, ondervoeding en ziekten zoals Malaria en Tuberculose, onder andere omdat het voedsel en de medicijnen op de markt voor hen onbetaalbaar zijn. Zij die daar belang bij hebben, zullen beweren dat we daar helaas weinig tegen kunnen doen, hoe erg het ook is voor de mensen die zo moeten lijden. De farmaceutische industrie en de landbouwindustrie produceren nu eenmaal op basis van een marktvraag, de betalende vraag van de consument en niet zijn behoeftevraag, zo redeneren zij. De zogenaamde natuurwet van de economie heeft bij hen het laatste woord.

Vanuit het oogpunt van zelfbesturing zal gezocht worden naar politieke keuzen en belangen die achter dit economisch proces schuilgaan. Elk economisch handelen van producenten en consumenten is op bepaalde referentiewaarden van gedrag gericht. Zo is het streven van ondernemingen naar steeds meer winst en zelfverrijking een referentiewaarde die ten koste kan gaan van honger, uitbuiting, kinderarbeid, milieuverontreiniging et cetera. Die referentiewaarde is geen natuurlijk streven van mensen en organisaties, maar een sociaal-maatschappelijk handelen waarachter keuzes zitten.
Zelfbesturing is ook economische zelfbesturing. Het betekent dat mensen zich bewust kunnen zijn van het feit dat achter die zogenaamde natuurwetten van de economie allerlei referentiewaarden in de vorm van belangen van dominante groepen verborgen zitten. Door bijvoorbeeld van werkloosheid een economische natuurwet te maken, krijgen mensen het idee dat er toch niets aan te veranderen is. Mensen met een sterk zelfregulerend vermogen zijn zich ervan bewust dat ze als individu en als collectief zelf eigen invloed kunnen uitoefenen op hoe de maatschappij functioneert. Ze zijn op zoek naar kennis van strategieën waarmee machtsverhoudingen kunnen worden beïnvloed en veranderd.