zelfregie
  • Afdrukken
>> Welkom op zelfregie.com / Uitwisseling van informatie, ervaringen en kennis over versterking van het zelfregulerend vermogen |

Zoeken naar zin



'Zin' en 'zinvolheid' gaan over het zoeken naar betekenis in onze alledaagse ervarin­gen. Het heeft te maken met een gevoel dat iets waarde heeft. Het veronderstelt een engagement of betrokkenheid op het leven en het gewaarworden dat ook jij er waarden op nahoudt. Het is het gevoel, dat bepaalde dingen er toe doen. Een leven dat zinvol­heid mist is er een, dat wordt ervaren als het missen van doel en vitaliteit in het leven; het leven gaat louter op de stroom van de tijd verder. Een dergelijk gevoel van zinloosheid komt tot uitdrukking in het klassieke verhaal van Sisyphus. Sisyphus is veroordeeld om voor altijd telkens opnieuw een rotsblok de berg op te rollen, alleen maar om te zien dat die rotsblok dan weer naar beneden tuimelt.

Zinloosheid in ons leven ligt niet altijd meteen zo voor het oprapen. Het kan zich openbaren in een algemene gevoel van lusteloosheid en gebrek aan beweging in wat we ervaren of doen. Maar op momenten dat we, om wat voor redenen dan ook, nadenken over ons levenspatroon, kan het plotseling leeg lijken. Zo kunnen we ons jaar in jaar uit als een druk baasje blij in het werk storten. Non stop elke dag druk zijn met hetzelf­de. Op een dag - je krijgt bijvoorbeeld een of andere ziekte - vraag je jezelf af wat je eigenlijk met je werk aan het doen bent. Je vraagt je af, wat voor jou het doel is van je werk. Vanaf dat moment ben je misschien niet meer zo tevreden over de manier waarop je je leven hebt ingericht.

Zinvolheid heeft te maken met een gevoel van vitaliteit en betekenisvol engagement. Het staat tegenover passiviteit, je terugtrek­ken uit de wereld en vervreemden van jezelf. Een gevoel van zinvolheid kan voortkomen uit bepaalde biologische behoeften (als je honger hebt of je leven is in gevaar, dan wil je eten of zoek je veiligheid), uit vergeten of half-herinnerde ervaringen uit je kindertijd die jouw gevoelens over de zin van je leven kunnen bepalen of uit culturele waarden die voor jou belangrijk zijn. Mensen kunnen zelfs hun fysieke overleving op het spel zetten in het belang van het verdedi­gen van hun vrijheid of andere humane waarden.
In een complexe technologische en kapitalistische maatschappij als de onze wordt het gevoel van persoonlijke zingeving op velerlei manieren ondergraven. De druk van biologi­sche behoeften wordt niet of nauwelijks nog gevoeld. Be­staande culturele kaders voor zingeving - bijvoorbeeld de kerk, de buurt, de vereniging, de partij, het gezin - zijn meer en meer opengebro­ken, waardoor individuen er vaak totaal verschil­lende waarden op nahou­den en waardoor ook het werken aan gezamenlijkheid in die waarden ont­breekt. We worden via het onderwijs en de media over­stroomd met informatie over allerlei alterna­tieve waarde-opvattin­gen en leefstijlen. Ook de wetenschap, die zelf probeert om waarden in hun bezig zijn uit te sluiten, heeft ons doen twijfelen aan allerlei traditionele religies en ideolo­gieën. Zij helpt mensen niet bij het maken van keuzes, waar zij in het alledaagse leven mee worden geconfronteerd, maar doet hen wel voortdurend twijfelen aan bestaande waarden.

Dus hoe vindt een persoon in de moderne wereld manieren om richting en betekenis te geven aan zijn of haar leven? Hoewel religies mensen kunnen voorzien van een moraal - of deze moraal humaan is, is een tweede -, zijn religies niet noodzakelijk voor het scheppen van zin. Zinvolheid kan ook in andere culturele verbanden, voortvloeiend uit contacten tussen mensen. Dit betekent: reflexief met zichzelf en elkaar bezig zijn, nadenken over de eigen ervaringen. Deze behoefte aan reflexie kan zich meer gaan uiten met het ouder worden (denk aan de 'mid-life crisis'), bij belangrijke veranderingen in iemands leven (bijv. kinderen verlaten het ouderlijk huis) of de behoefte kan voortkomen uit een crisissituatie zoals scheiding, burn out of verlies van werk.

Het zoeken naar zingeving kan alleen plaatsvinden vanuit mensen zelf. Alleen mensen zèlf kunnen betekenis geven aan het leven dat hen is gegeven en deze betekenis­sen met anderen uitwisselen om gezamenlijke waarden te vinden. Sommigen menen het geluk te vinden in plezier en genieten:
'het leven is een gift, maak er gebruik van, waardeer het en geniet er­van'. Bij anderen staat zelfverwerkelijking voorop: de poging om alle mogelijk­heden die men heeft te ontwikkelen door meer volledig mens te worden. Weer anderen vinden hun zin in creativi­teit en ervaren van schoonheid: dingen op een fantasievolle en spontane manier tot leven brengen. Of men zoekt de zin in maatschappelijke idealen: dat mensen elkaar helpen en van de maatschappij een plek maken waar mensen kunnen wonen. 

 


Copyright © 2007-2024 Zelfregie.com