Zelfregie.com
Mag ik me voorstellen: ik ben Gerard Donkers. Ik ben werkzaam geweest als groepswerker in de sociaal-pedagogische hulpverlening, als hulpverlener in het maatschappelijk werk, als docent in het hoger beroeps- en universitair onderwijs. Daarnaast heb ik 21 jaar veel leerzame ervaringen opgedaan in het werken met werkende (en werkloze) jongeren in het kader van de FNV-jongerenbeweging. Ongeveer dertig jaar gaf ik colleges aan de AVANS-hogeschool in 's-Hertogenbosch. In 1999 promoveerde ik op de methodiek van het maatschappelijk werk tot doctor in de psychologische, sociologische en pedagogische wetenschappen. Naast mijn werk als auteur en onderzoeker heb ik onder meer vanuit de Kring Andragologie van de Universiteit van Amsterdam masterclasses gegeven aan gemeentes, bedrijven en organisaties op het gebied van zorg en welzijn. Deze masterclasses hadden de vorm van leerwerkplaatsen. Sinds enige tijd ben actief lid van het bestuur van de Kring Andragologie van de universiteit van Amsterdam.
Wat wil ik met deze website?
Met deze sobere en voor sommigen wellicht wat weinig sprankelende website wil ik leidinggevenden en uitvoerende professionals, en in het verlengde van hen ook werknemers, burgers en cliënten, ondersteunen in een kritische reflectie op de kwaliteit van onze samenleving teneinde de eigen regie van mensen op het leven te versterken. Versterking van het zelfregulerend, c.q. zelforganiserend vermogen van mensen in het zich afstemmen op natuur en maatschappij wordt heden ten dage door velen gezien als een belangrijke opdracht van innovatief beleid. In veel mensgerichte beroepen komt versterking van het verandermogen van individuen, gezinnen, groepen, organisaties en samenlevingsverbanden naar voren als centraal sturingsconcept van sociale interventie. Ik voel me verbonden met al die wetenschappers, professionals en vrijwilligers die zich voor dit maatschappelijk project inzetten.
Maar ik wil ook kritische vragen stellen bij deze ontwikkeling. En dan denk ik aan vragen als:
- Is de term 'zelfregie' of 'zelfsturing' wel dekkend voor een democratische samenleving? Is dit jasje voor sociale beroepen niet te eng? Hoe kunnen we dat meer passend maken?
- Wordt zelfregie niet te veel verstaan als een psychologisch en te weinig als een sociologisch en systemisch handelingsbegrip?
- Sluit zelfsregie niet te sterk aan bij de moderne mythe van het rationele individu dat zijn leven helemaal in de hand zou (moeten) hebben en niet meer afhankelijk is of mag zijn van anderen? Is het begrip dus niet te individualistisch en te rationalistisch?
- Gaat de nadruk op versterking van zelfregie niet ten koste van de kwetsbaren en zwakkeren in onze samenleving?
En zo stelt u zichzelf wellicht nog wel meer kritische vragen bij dit begrip dat kan worden begrepen als een basisconcept van sociale veranderkunde.
De bedoeling van deze website is een podium te zijn voor uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van sociale veranderkunde. Ik hoop dat velen zich voelen aangesproken door een open, dialogische en integratieve benadering van veranderen en mee willen denken in het uitdiepen, bekritiseren en ontwikkelen ervan. Mogelijk kunnen rond het zelfreguleringsconcept nieuwe bruggen worden geslagen tussen disciplines, beroepen, methodieken en werkvelden. Dat is mijn belangrijkste wens.
De Minotaurus
Boven deze pagina staat een schilderwerk van Bettine Uhe. Het heet De Minotaurus: de stier van Minos. De legendarische koning Minos regeerde rond 2000 voor Christus op Creta. Volgens het verhaal werd zijn vrouw, de koningin, verliefd op een witte stier die uit de zee opsteeg. Koning Minos gaf opdracht een houten koe om de koningin heen te bouwen, zodat het beest haar niet kon verwonden en zij ermee kon vrijen. Een monster werd geboren, de Minotaurus. Hij werd in het hart van een speciaal voor hem gebouwd labyrinth vastgehouden. Ieder jaar moest Athene zeven zonen en zeven dochters aan koning Minos leveren om het beest te voederen. Zij moesten het labyrinth in en werden door het afschuwelijke monster opgegeten. Niemand vond ooit de weg terug uit het labyrinth. Het was uiteindelijk de bijzonder knappe en onverschrokken Atheense held Theseus die met de hulp van Minos' dochter Ariadne de Minotaurus versloeg. Voordat Theseus het labyrinth in moest, stopte ze hem een knot wol en een zwaard toe. Na de stier te hebben gedood, kon hij door de afgewikkelde draad (de draad van Ariadne) uit het labyrinth ontkomen.
Op het schilderij is het monster echter een nieuw gezicht gegeven. Het vertelt een andere versie van het verhaal. De Minotaurus zit niet langer meer in het binnenste van het labyrinth, maar troont er als het ware bovenop. De verschijning van het kwaad is in onze tijd veel minder eenduidig dan in de oeroude verhalen.
Kunnen wij het monster een nieuw gezicht geven? Is die stier wel zo kwaad als hij in de oude verhalen verschijnt? Kunnen we daar toch niet anders naar kijken? Het monster heeft zichzelf niet gemaakt. Hij is geboren uit de liefde tussen de koningin en een prachtige witte stier. Wat kan dat vreemde monster in de tegenwoordige tijd voor ons betekenen? Wie of wat is voor ons dat monster? Of is dat ons eigen leven? Zijn we het zelf? En moeten we eerst een grote held worden zoals Theseus, voordat we dit monster kunnen verslaan? Of kunnen ‘gewone mensen' dat ook?
Deze website wil het monster niet onthullen. Het wil mensen ondersteunen in het leren omgaan met zichzelf en de samenleving. l Leren omgaan met conflicten en agressie, met spel en genot, met verdriet en lijden, met mensen uit andere culturen en met onze eigen vrienden en bekenden.